Το ιστορικό Ενωτικό Δημοψήφισμα των Κυπρίων της 15ης Ιανουαρίου του 1950 κατά το οποίο 215.108 από τους 224.747 ψηφοφόρους υπέγραψαν την αξίωση για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ήταν...
μια καθαρή έκφραση των εθνικών αισθημάτων και των πόθων των Ελλήνων της Κύπρου. Των πόθων που επιζητούσαν από πάντοτε οι Έλληνες κάτοικοι της Κύπρου, την Ένωση δηλαδή με την Μητέρα Πατρίδα μας, Ελλάδα, ταυτίζοντας έτσι την κρατική μας φυσιογνωμία με την Εθνική μας ολοκλήρωση.
Το 1949 η Ιερά Συνοδός, αποφάσισε να προτείνει στην αποικιοκρατική κυβέρνηση να καλέσει τον λαό σε δημοψήφισμα, έτσι ώστε ο ίδιος να αποφανθεί για το μέλλον του. Μετά την αναμενόμενη αντίδραση από την κυβέρνηση η οποία απέρριψε την πρόταση αυτή, η Ιερά Συνοδός αποφάσισε να καλέσει η ίδια τον λαό σε δημοψήφισμα για να εκφράσει την βούληση του σχετικά με το πολιτικό του μέλλον. Η ιδέα του δημοψηφίσματος συζητήθηκε σε σύσκεψη του Γραφείου Εθναρχίας την 1η Δεκεμβρίου 1949 και αποφασίστηκε να οργανωθεί από την Εθναρχία - Εκκλησία. Ημερομηνία του δημοψηφίσματος ορίστηκε η 15η Ιανουαρίου του 1950.
Στις 8 Δεκεμβρίου 1949 κυκλοφόρησε εθναρχική εγκύκλιος, σύμφωνα με την οποία ο λαός της Κύπρου καλείτο να επιτελέσει ξανά το καθήκον του προς την πατρίδα ενωμένος και αδιάσπαστος: ‘Δι’ Ένωσιν και μόνον Ένωσιν ηγωνίσθης επί τόσα έτη. Ένωσιν και μόνον Ένωσιν καλείσαι να επισφραγίσεις διά της ψήφου σου. Σύνθημα μοναδικόν έστω διά πάντας: Ένωσιν και μόνον Ένωσιν. Και δι΄αυτήν να δοθή η ψήφος και του τελευταίου Κυπρίου...’
Την μέρα του δημοψηφίσματος, η προσέλευση του λαού στις εκκλησίες, σε κάθε πόλη και χωριό υπήρξε εντυπωσιακή. Οι καμπάνες των εκκλησιών ηχούσαν χαρμόσυνα και πυκνές ομάδες ανθρώπων κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης κατευθύνονται προς τους ναούς. Σκηνές ενθουσιασμού εκτυλίσσονται στις πλατείες, τα πεζοδρόμια, τα σωματεία και στα προαύλια των εκκλησιών. Πριν την έναρξη του Δημοψηφίσματος, έγινε δέηση σε όλους τους ναούς της Κύπρου προς τον Κύριο για την επιτυχία του. Οι Έλληνες της Κύπρου, πίστευαν ότι η Ένωση τους στον βασικό Εθνικό τους κορμό ήταν θέμα χρόνου κι ο διακαής τους πόθος, αλώβητος κι άσβεστος από ποτέ πλημμύρισε τις καρδιές τους.
Έτσι λοιπόν, παρά τις όποιες απειλές των Άγγλων προς τους δημοσίους υπαλλήλους και Έλληνες πολίτες του Κυπριακού λαού, το 95.7% των ψηφοφόρων τάχθηκαν υπέρ της Ένωσης.
Μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος όπου όπως είδαμε πιό πάνω, η καθολική ψηφοφορία του λαού ψήφισε για την Ένωση με τη μάνα Ελλάδα, ο Βρετανός κυβερνήτης της Κύπρου Sir Andrew Wright, δήλωσε ξανά πως για την Βρετανία το Κυπριακό ζήτημα ήταν κλειστό. Για προβολή και αξιοποίηση του δημοψηφίσματος στο εξωτερικό, τετραμελής Κυπριακή αντιπροσωπεία επισκέφθηκαν πρώτα την Αθήνα όπου έτυχαν ενθουσιώδης υποδοχής και ακολούθως μετέβησαν στο Λονδίνο όπου τόσο ο Βρετανός πρωθυπουργός, όσο και ο Υπουργός αποικιών αρνήθηκαν να την δεχτούν.
Οι Κύπριοι υπέγραψαν το Δημοψήφισμά τους με τέτοια επιτυχία που κανένα γεγονός, πουθενά αλλού δεν πραγματοποιήθηκε με τέτοιο θρίαμβο και πλήρως πλειοψηφικό αποτέλεσμα, σε καμία γωνιά της γης. Οι Κύπριοι απέδειξαν ατράνταχτα, ακόμη μία φορά, πως αποτελούν κομμάτι του Ελληνισμού, από την εποχή των οικισμών της Χοιροκοιτίας με τους Έλληνες Αχαιούς που έφθασαν στο νησί και το εξελλήνισαν μετά τον Τρωικό πόλεμο, έως και σήμερα, στις εποχές μας που όλοι προσπαθούν να πείσουν για το αντίθετο. Ότι δηλαδή ουρανοκατέβατα ήρθαμε σ’ αυτό το νησί, εύκολα και άνετα εγκατασταθήκαμε εδώ διότι θεαθήκαμε από τον ήλιο και το μεσογειακό κλίμα. Αν και η δικαίωση των αγώνων και των πόθων μας, δεν πραγματοποιήθηκαν -ακόμη- πιστεύουμε ακράδαντα ότι θα έρθει και η δική μας και η δική τους ώρα. Πιστεύουμε στη δικαίωση του αγώνα και δε λυγίζουμε, γιατί ο Θεός ήταν πάντα στο πλευρό μας. Γνωρίζαμε εξ αρχής πως σε κάθε εξέγερση οι Έλληνες ήταν ολίγοι, όμως ο Θεός είναι Μεγάλος. Και μας χωράει όλους κάτω από τη χούφτα Του. Έτσι λοιπόν, αναμένουμε κι ελπίζουμε…
Κλείνοντας, το αφιέρωμα για το Ενωτικό Δημοψήφισμα του λαού μας το 1950, παραθέτουμε τα λόγια 18χρονου ήρωα μας, Πετράκη Γιάλλουρου, του πρώτου μαθητή που πότισε με το αίμα του την Ελληνική γη της Κύπρου (ο οποίος φονεύθηκε από τους Άγγλους στις 7 Φεβρουαρίου του 1956 κατά τη διάρκεια μαχητικής διαδήλωσης) τα οποία είπε η μητέρα του, ενόσω αφηγείτο για αυτόν:
“Λόγος του και κουβέντα του, ήταν πάντα η Ελλάδα. Καημός του και πόθος, όνειρο και τραγούδι, η ένωση της Κύπρου μας με την Ελλάδα”. Αυτά ας σκεφτόμαστε και τίποτα άλλο.
Στις 8 Δεκεμβρίου 1949 κυκλοφόρησε εθναρχική εγκύκλιος, σύμφωνα με την οποία ο λαός της Κύπρου καλείτο να επιτελέσει ξανά το καθήκον του προς την πατρίδα ενωμένος και αδιάσπαστος: ‘Δι’ Ένωσιν και μόνον Ένωσιν ηγωνίσθης επί τόσα έτη. Ένωσιν και μόνον Ένωσιν καλείσαι να επισφραγίσεις διά της ψήφου σου. Σύνθημα μοναδικόν έστω διά πάντας: Ένωσιν και μόνον Ένωσιν. Και δι΄αυτήν να δοθή η ψήφος και του τελευταίου Κυπρίου...’
Την μέρα του δημοψηφίσματος, η προσέλευση του λαού στις εκκλησίες, σε κάθε πόλη και χωριό υπήρξε εντυπωσιακή. Οι καμπάνες των εκκλησιών ηχούσαν χαρμόσυνα και πυκνές ομάδες ανθρώπων κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης κατευθύνονται προς τους ναούς. Σκηνές ενθουσιασμού εκτυλίσσονται στις πλατείες, τα πεζοδρόμια, τα σωματεία και στα προαύλια των εκκλησιών. Πριν την έναρξη του Δημοψηφίσματος, έγινε δέηση σε όλους τους ναούς της Κύπρου προς τον Κύριο για την επιτυχία του. Οι Έλληνες της Κύπρου, πίστευαν ότι η Ένωση τους στον βασικό Εθνικό τους κορμό ήταν θέμα χρόνου κι ο διακαής τους πόθος, αλώβητος κι άσβεστος από ποτέ πλημμύρισε τις καρδιές τους.
Έτσι λοιπόν, παρά τις όποιες απειλές των Άγγλων προς τους δημοσίους υπαλλήλους και Έλληνες πολίτες του Κυπριακού λαού, το 95.7% των ψηφοφόρων τάχθηκαν υπέρ της Ένωσης.
Μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος όπου όπως είδαμε πιό πάνω, η καθολική ψηφοφορία του λαού ψήφισε για την Ένωση με τη μάνα Ελλάδα, ο Βρετανός κυβερνήτης της Κύπρου Sir Andrew Wright, δήλωσε ξανά πως για την Βρετανία το Κυπριακό ζήτημα ήταν κλειστό. Για προβολή και αξιοποίηση του δημοψηφίσματος στο εξωτερικό, τετραμελής Κυπριακή αντιπροσωπεία επισκέφθηκαν πρώτα την Αθήνα όπου έτυχαν ενθουσιώδης υποδοχής και ακολούθως μετέβησαν στο Λονδίνο όπου τόσο ο Βρετανός πρωθυπουργός, όσο και ο Υπουργός αποικιών αρνήθηκαν να την δεχτούν.
Οι Κύπριοι υπέγραψαν το Δημοψήφισμά τους με τέτοια επιτυχία που κανένα γεγονός, πουθενά αλλού δεν πραγματοποιήθηκε με τέτοιο θρίαμβο και πλήρως πλειοψηφικό αποτέλεσμα, σε καμία γωνιά της γης. Οι Κύπριοι απέδειξαν ατράνταχτα, ακόμη μία φορά, πως αποτελούν κομμάτι του Ελληνισμού, από την εποχή των οικισμών της Χοιροκοιτίας με τους Έλληνες Αχαιούς που έφθασαν στο νησί και το εξελλήνισαν μετά τον Τρωικό πόλεμο, έως και σήμερα, στις εποχές μας που όλοι προσπαθούν να πείσουν για το αντίθετο. Ότι δηλαδή ουρανοκατέβατα ήρθαμε σ’ αυτό το νησί, εύκολα και άνετα εγκατασταθήκαμε εδώ διότι θεαθήκαμε από τον ήλιο και το μεσογειακό κλίμα. Αν και η δικαίωση των αγώνων και των πόθων μας, δεν πραγματοποιήθηκαν -ακόμη- πιστεύουμε ακράδαντα ότι θα έρθει και η δική μας και η δική τους ώρα. Πιστεύουμε στη δικαίωση του αγώνα και δε λυγίζουμε, γιατί ο Θεός ήταν πάντα στο πλευρό μας. Γνωρίζαμε εξ αρχής πως σε κάθε εξέγερση οι Έλληνες ήταν ολίγοι, όμως ο Θεός είναι Μεγάλος. Και μας χωράει όλους κάτω από τη χούφτα Του. Έτσι λοιπόν, αναμένουμε κι ελπίζουμε…
Κλείνοντας, το αφιέρωμα για το Ενωτικό Δημοψήφισμα του λαού μας το 1950, παραθέτουμε τα λόγια 18χρονου ήρωα μας, Πετράκη Γιάλλουρου, του πρώτου μαθητή που πότισε με το αίμα του την Ελληνική γη της Κύπρου (ο οποίος φονεύθηκε από τους Άγγλους στις 7 Φεβρουαρίου του 1956 κατά τη διάρκεια μαχητικής διαδήλωσης) τα οποία είπε η μητέρα του, ενόσω αφηγείτο για αυτόν:
“Λόγος του και κουβέντα του, ήταν πάντα η Ελλάδα. Καημός του και πόθος, όνειρο και τραγούδι, η ένωση της Κύπρου μας με την Ελλάδα”. Αυτά ας σκεφτόμαστε και τίποτα άλλο.
