Γράφει ο Κωνσταντίνος Βλάχος, Αντιστράτηγος ε.α.
ΗΜΕΡΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1906…
Όταν ο Μακεδονικός Αγώνας βρισκόταν στην κορύφωση του.
Στην φωτογραφία, ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ στη μεση, ΚΑΠΕΤΑΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ δεξιά, ΚΑΠΕΤΑΝ ΚΑΛΑΣ αριστερά.
(ΑΘΑΝΑΤΟΙ ΗΡΩΕΣ)
Μα το κρύο ολοένα δυνάμωνε, μαζί και ο πάγος. Και όσο προχωρούσαν, τόσο δυσκολότερα έσπαζαν τον πάγο. Είχαν απομακρυνθεί δυο ώρες απο την καλύβα. Έκαμαν δεκαοχτώ για να γυρίσουν.
Όλη μέρα και όλη νύχτα έσπαζαν πάγο για ν’ ανοίξουν δρόμο. Όταν έφτασαν επιτέλους στην Κούγκα, εντελώς εξαντλημένοι, τα χέρια τους ήταν πρησμένα απο τους κόπους και το κρύο και τον κάματο.
Όλη μέρα και όλη νύχτα έσπαζαν πάγο για ν’ ανοίξουν δρόμο. Όταν έφτασαν επιτέλους στην Κούγκα, εντελώς εξαντλημένοι, τα χέρια τους ήταν πρησμένα απο τους κόπους και το κρύο και τον κάματο.
Σαν πτώματα έπεσαν στο πάτωμα και κοιμήθηκαν.
Ο Βάλτος είχε παγώσει πέρα ως πέρα. Οι συγκοινωνίες έπαυσαν. Ούτε άνθρωποι, ούτε τροφές δεν έφταναν πια.
Οι πλάβες δεν κυκλοφορούσαν. Μακριά απο τις φιλικές νότιες ακρολιμνιές και καλύβες, οι φύλακες της Κούγκας βρέθηκαν αποκλεισμένοι.
Οι τροφές λιγόστεψαν, έλειψαν. Χρειάστηκε να μικρέψουν μερίδες, να μετρούν κάθε βούκα. Άρχισαν να πεινούν. Ξύλα δε μπορούσαν πια να μεταφέρουν. Χρειάστηκε να κόβουν ρακίτα και καλάμια και να τα καίουν για να ζεσταθούν.
Ο καπνός τους έπνιγε. Άνοιγαν το μουσαμά της πόρτας για να φύγει ο καπνός και να αναπνεύσουν, και πάγωνε η καλύβα πάλι.
Η ζωή του Βάλτου, φρπάντα γεμάτη κακουχίες και στερήσεις, είχε καταντήσει μαρτύριο.
Και όμως κανένας δεν παραπονιόταν, κανένας δεν ζητούσε να φύγει. Η καρτερική αντοχή του αρχηγού έδινε καρδιά στους άντρες, υπέφεραν χωρίς να μιλούν χωρίς να χάνουν το κέφι τους…
Καλά Χριστούγεννα και καλές γιορτές σε όλους τους Έλληνες, σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.
Ο καπνός τους έπνιγε. Άνοιγαν το μουσαμά της πόρτας για να φύγει ο καπνός και να αναπνεύσουν, και πάγωνε η καλύβα πάλι.
Η ζωή του Βάλτου, φρπάντα γεμάτη κακουχίες και στερήσεις, είχε καταντήσει μαρτύριο.
Και όμως κανένας δεν παραπονιόταν, κανένας δεν ζητούσε να φύγει. Η καρτερική αντοχή του αρχηγού έδινε καρδιά στους άντρες, υπέφεραν χωρίς να μιλούν χωρίς να χάνουν το κέφι τους…
Καλά Χριστούγεννα και καλές γιορτές σε όλους τους Έλληνες, σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της Γης.