Η ενεργειακή κρίση είναι στη ζωή μας για πάνω από δύο χρόνια ήδη, αλλά τα νοικοκυριά εξακολουθούν να εκπαιδεύονται προκειμένου να αφομοιώσουν τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά. Αυτό συμβαίνει κυρίως καθώς το σκηνικό δεν έχει σταθεροποιηθεί.
Δεν...
το επιτρέπουν άλλωστε οι εύθραυστες ισορροπίες στην εγχώρια και διεθνή αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας. Τα εκατομμύρια νοικοκυριά που αντιλήφθηκαν προ ετών ότι ο λογαριασμός του ρεύματος εξαρτάται από το χρηματιστήριο, τώρα πρέπει να αποφασίσουν αν συμφέρει περισσότερο το «σταθερό» ή το «κυμαινόμενο» τιμολόγιο, να βρουν τρόπο να προγραμματίζουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να εκμεταλλεύονται τις χαμηλές χρεώσεις, οι οποίες πλέον εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες ώρες, και να παρακολουθούν ακόμη και τον όγκο της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και αυτός παίζει ουσιαστικό ρόλο.
O Φεβρουάριος κυλάει με το κράτος να επιδοτεί για ακόμη έναν μήνα τα κυμαινόμενα (γνωστά και ως πράσινα) τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς μία κιλοβατώρα κοστίζει (χωρίς την επιδότηση) από 15,5 έως και 20 λεπτά του ευρώ. Είναι τιμές έως και διπλάσιες συγκριτικά με τα προ ενεργειακής κρίσης επίπεδα και σίγουρα δεν προσφέρονται για τον πολυπόθητο «εξηλεκτρισμό» των ακινήτων, ώστε να επιτευχθεί και ο στόχος της προστασίας του περιβάλλοντος. Ακόμη και με την ενσωμάτωση της κρατικής επιδότησης, το κυμαινόμενο τιμολόγιο κοστίζει από 14 λεπτά και πάνω, ενώ για τα νοικοκυριά με μεγάλες καταναλώσεις ρεύματος (η πολυδιαφημισμένη στροφή στις αντλίες θερμότητας οδηγεί ακριβώς στην αύξηση της κατανάλωσης) η τιμή μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερη.
Ακριβώς λόγω της υψηλής τιμής, λοιπόν, καλούνται τα νοικοκυριά να ασχοληθούν με το θέμα «τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας». Υπάρχουν περιθώρια να συγκρατηθεί το κόστος, αρκεί να γίνουν οι σωστές επιλογές. Δεν υπάρχουν όμως ενιαίες οδηγίες για όλους, καθώς το καταναλωτικό προφίλ του ενός διαφέρει από αυτό του άλλου. Αυτό που σε κάθε περίπτωση έχει σημασία είναι να γίνουν κατανοητά τα δεδομένα της αγοράς:
Τα πράσινα τιμολόγια διατηρούν τους περισσότερους «οπαδούς» ανάμεσα στους καταναλωτές. Αυτό συμβαίνει κυρίως εξαιτίας της δύναμης της συνήθειας. Δηλαδή, επειδή στο πράσινο τιμολόγιο εγγράφονταν αυτόματα οι περισσότεροι από την πρώτη ημέρα των χρωματιστών τιμολογίων, το πιθανότερο είναι ότι δεν έγινε καμία κίνηση από τους καταναλωτές. Τα πράσινα τιμολόγια είναι κυμαινόμενα. Δηλαδή, η τελική τιμή διαμορφώνεται με βάση τις εξελίξεις στο χρηματιστήριο ενέργειας. Στην παρούσα συγκυρία προσφέρουν τελική τιμή της τάξεως των 14-19 λεπτών μετά τις επιδοτήσεις που δίνει το κράτος.
Τα μπλε τιμολόγια είναι σταθερά. Κερδίζουν έδαφος το τελευταίο διάστημα, επειδή μπορούν να εξασφαλίσουν στον καταναλωτή την… ησυχία του. Για να «βαφτεί» ένα τιμολόγιο μπλε, η τιμή της κιλοβατώρας θα πρέπει να παραμένει «κλειδωμένη» για τουλάχιστον έναν χρόνο, ενώ υπάρχουν ήδη πακέτα στην αγορά που κρατούν αμετάβλητη την τιμή ακόμη και για δύο χρόνια. To εύρος των προσφερόμενων τιμών είναι πολύ μεγάλο. Υπάρχουν εταιρείες που προσφέρουν μπλε τιμολόγιο με χρέωση κάτω από τα 10 λεπτά ανά κιλοβατώρα και άλλες που εφαρμόζουν τιμή της τάξεως των 20 λεπτών – κάτι, δηλαδή, που είναι προφανώς ασύμφορο. Ο καταναλωτής, εκτός από την τιμή της κιλοβατώρας, θα πρέπει να λάβει υπόψη του και άλλες κρίσιμες λεπτομέρειες:
- Το πάγιο μπορεί να φτάνει και στα 10 ευρώ τον μήνα. Αν, επομένως, η παροχή αφορά ένα εξοχικό ή μια δευτερεύουσα κατοικία που χρησιμοποιείται ελάχιστα από τον ιδιοκτήτη της, δεν έχει νόημα η μετατροπή του τιμολογίου σε σταθερό, καθώς θα επιβάλλεται το υψηλό πάγιο χωρίς λόγο. Τα μπλε τιμολόγια (και ειδικά αυτά με τις χαμηλές τιμές για την κατανάλωση ενέργειας) έχουν νόημα αν είναι μεγάλη η κατανάλωση.
- Οι όροι της χρέωσης. Πολλές φορές, για να κρατηθεί μια χρέωση κιλοβατώρας σε χαμηλά επίπεδα, επιβάλλεται «ρήτρα έγκαιρης πληρωμής». Αυτό σημαίνει ότι η δελεαστική τιμή ισχύει στην πράξη μόνο αν ο λογαριασμός πληρώνεται στην ώρα του. Σε περίπτωση καθυστέρησης, η προσαύξηση μπορεί να είναι μεγαλύτερη του 30-40%.
Τα κίτρινα τιμολόγια κρύβουν προσφορές, έχουν όμως και το μεγαλύτερο ρίσκο. Συνδυάζουν διάφορες παραμέτρους, από τον όγκο της κατανάλωσης και τη σταθερή χρέωση μέχρι το κυμαινόμενο τιμολόγιο, το οποίο όμως ο καταναλωτής πληροφορείται μετά το τέλος της περιόδου χρέωσης. Στα κίτρινα τιμολόγια πρέπει να στρέφονται όσοι είναι εξοικειωμένοι με τους όρους και τις προϋποθέσεις των τιμοκαταλόγων.
Πολλές φορές, για να κρατηθεί σε χαμηλά επίπεδα η χρέωση στα μπλε τιμολόγια, επιβάλλεται «ρήτρα έγκαιρης πληρωμής».
Τα πορτοκαλί τιμολόγια είναι άγνωστα στην Ελλάδα, πολύ απλά διότι υπάρχουν προς το παρόν μόνο στα σχέδια. Λέγονται και «δυναμικά», επειδή εφαρμόζουν διαφορετικές χρεώσεις ανάλογα με την ώρα της κατανάλωσης. Η ιδέα είναι οι καταναλωτές να απολαμβάνουν χαμηλότερη τιμή την ώρα που δουλεύουν τα φωτοβολταϊκά, οπότε και οι τιμές χονδρικής του ρεύματος είναι χαμηλότερες.
Για να εκμεταλλευτεί κάποιος τέτοιου είδους τιμολόγια (όταν παρουσιαστούν και στην Ελλάδα, καθώς στο εξωτερικό εφαρμόζονται ήδη), θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τον προγραμματισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Πώς γίνεται αυτό; Με αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών, επιλογή συσκευών που μπορούν να ξεκινούν και να σταματούν σε προγραμματισμένες ώρες ή εγκατάσταση χρονοδιακόπτη ειδικά για τις ενεργοβόρες ανάγκες (όπως, για παράδειγμα, η παραγωγή ζεστού νερού θέρμανσης).
Μια «πρόβα» μπορούν να κάνουν τα νοικοκυριά τώρα που ενεργοποιήθηκαν τα νέα «διζωνικά» τιμολόγια. Αυτά δεν απαιτούν την εγκατάσταση «έξυπνων μετρητών», όπως συμβαίνει με τα πορτοκαλί τιμολόγια. Αξιοποιούν τα υφιστάμενα ρολόγια με το «νυχτερινό» και χωρίζουν τη χρέωση σε δύο ζώνες: τη φθηνή και την ακριβή. Είναι προφανές ότι όσο μεγαλύτερος όγκος κατανάλωσης γίνεται στις ώρες του φθηνού τιμολογίου, τόσο περισσότερο ξεφουσκώνει και ο συνολικός λογαριασμός.
O Φεβρουάριος κυλάει με το κράτος να επιδοτεί για ακόμη έναν μήνα τα κυμαινόμενα (γνωστά και ως πράσινα) τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς μία κιλοβατώρα κοστίζει (χωρίς την επιδότηση) από 15,5 έως και 20 λεπτά του ευρώ. Είναι τιμές έως και διπλάσιες συγκριτικά με τα προ ενεργειακής κρίσης επίπεδα και σίγουρα δεν προσφέρονται για τον πολυπόθητο «εξηλεκτρισμό» των ακινήτων, ώστε να επιτευχθεί και ο στόχος της προστασίας του περιβάλλοντος. Ακόμη και με την ενσωμάτωση της κρατικής επιδότησης, το κυμαινόμενο τιμολόγιο κοστίζει από 14 λεπτά και πάνω, ενώ για τα νοικοκυριά με μεγάλες καταναλώσεις ρεύματος (η πολυδιαφημισμένη στροφή στις αντλίες θερμότητας οδηγεί ακριβώς στην αύξηση της κατανάλωσης) η τιμή μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερη.
Ακριβώς λόγω της υψηλής τιμής, λοιπόν, καλούνται τα νοικοκυριά να ασχοληθούν με το θέμα «τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας». Υπάρχουν περιθώρια να συγκρατηθεί το κόστος, αρκεί να γίνουν οι σωστές επιλογές. Δεν υπάρχουν όμως ενιαίες οδηγίες για όλους, καθώς το καταναλωτικό προφίλ του ενός διαφέρει από αυτό του άλλου. Αυτό που σε κάθε περίπτωση έχει σημασία είναι να γίνουν κατανοητά τα δεδομένα της αγοράς:
Τα πράσινα τιμολόγια διατηρούν τους περισσότερους «οπαδούς» ανάμεσα στους καταναλωτές. Αυτό συμβαίνει κυρίως εξαιτίας της δύναμης της συνήθειας. Δηλαδή, επειδή στο πράσινο τιμολόγιο εγγράφονταν αυτόματα οι περισσότεροι από την πρώτη ημέρα των χρωματιστών τιμολογίων, το πιθανότερο είναι ότι δεν έγινε καμία κίνηση από τους καταναλωτές. Τα πράσινα τιμολόγια είναι κυμαινόμενα. Δηλαδή, η τελική τιμή διαμορφώνεται με βάση τις εξελίξεις στο χρηματιστήριο ενέργειας. Στην παρούσα συγκυρία προσφέρουν τελική τιμή της τάξεως των 14-19 λεπτών μετά τις επιδοτήσεις που δίνει το κράτος.
Τα μπλε τιμολόγια είναι σταθερά. Κερδίζουν έδαφος το τελευταίο διάστημα, επειδή μπορούν να εξασφαλίσουν στον καταναλωτή την… ησυχία του. Για να «βαφτεί» ένα τιμολόγιο μπλε, η τιμή της κιλοβατώρας θα πρέπει να παραμένει «κλειδωμένη» για τουλάχιστον έναν χρόνο, ενώ υπάρχουν ήδη πακέτα στην αγορά που κρατούν αμετάβλητη την τιμή ακόμη και για δύο χρόνια. To εύρος των προσφερόμενων τιμών είναι πολύ μεγάλο. Υπάρχουν εταιρείες που προσφέρουν μπλε τιμολόγιο με χρέωση κάτω από τα 10 λεπτά ανά κιλοβατώρα και άλλες που εφαρμόζουν τιμή της τάξεως των 20 λεπτών – κάτι, δηλαδή, που είναι προφανώς ασύμφορο. Ο καταναλωτής, εκτός από την τιμή της κιλοβατώρας, θα πρέπει να λάβει υπόψη του και άλλες κρίσιμες λεπτομέρειες:
- Το πάγιο μπορεί να φτάνει και στα 10 ευρώ τον μήνα. Αν, επομένως, η παροχή αφορά ένα εξοχικό ή μια δευτερεύουσα κατοικία που χρησιμοποιείται ελάχιστα από τον ιδιοκτήτη της, δεν έχει νόημα η μετατροπή του τιμολογίου σε σταθερό, καθώς θα επιβάλλεται το υψηλό πάγιο χωρίς λόγο. Τα μπλε τιμολόγια (και ειδικά αυτά με τις χαμηλές τιμές για την κατανάλωση ενέργειας) έχουν νόημα αν είναι μεγάλη η κατανάλωση.
- Οι όροι της χρέωσης. Πολλές φορές, για να κρατηθεί μια χρέωση κιλοβατώρας σε χαμηλά επίπεδα, επιβάλλεται «ρήτρα έγκαιρης πληρωμής». Αυτό σημαίνει ότι η δελεαστική τιμή ισχύει στην πράξη μόνο αν ο λογαριασμός πληρώνεται στην ώρα του. Σε περίπτωση καθυστέρησης, η προσαύξηση μπορεί να είναι μεγαλύτερη του 30-40%.
Τα κίτρινα τιμολόγια κρύβουν προσφορές, έχουν όμως και το μεγαλύτερο ρίσκο. Συνδυάζουν διάφορες παραμέτρους, από τον όγκο της κατανάλωσης και τη σταθερή χρέωση μέχρι το κυμαινόμενο τιμολόγιο, το οποίο όμως ο καταναλωτής πληροφορείται μετά το τέλος της περιόδου χρέωσης. Στα κίτρινα τιμολόγια πρέπει να στρέφονται όσοι είναι εξοικειωμένοι με τους όρους και τις προϋποθέσεις των τιμοκαταλόγων.
Πολλές φορές, για να κρατηθεί σε χαμηλά επίπεδα η χρέωση στα μπλε τιμολόγια, επιβάλλεται «ρήτρα έγκαιρης πληρωμής».
Τα πορτοκαλί τιμολόγια είναι άγνωστα στην Ελλάδα, πολύ απλά διότι υπάρχουν προς το παρόν μόνο στα σχέδια. Λέγονται και «δυναμικά», επειδή εφαρμόζουν διαφορετικές χρεώσεις ανάλογα με την ώρα της κατανάλωσης. Η ιδέα είναι οι καταναλωτές να απολαμβάνουν χαμηλότερη τιμή την ώρα που δουλεύουν τα φωτοβολταϊκά, οπότε και οι τιμές χονδρικής του ρεύματος είναι χαμηλότερες.
Για να εκμεταλλευτεί κάποιος τέτοιου είδους τιμολόγια (όταν παρουσιαστούν και στην Ελλάδα, καθώς στο εξωτερικό εφαρμόζονται ήδη), θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τον προγραμματισμό της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Πώς γίνεται αυτό; Με αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών, επιλογή συσκευών που μπορούν να ξεκινούν και να σταματούν σε προγραμματισμένες ώρες ή εγκατάσταση χρονοδιακόπτη ειδικά για τις ενεργοβόρες ανάγκες (όπως, για παράδειγμα, η παραγωγή ζεστού νερού θέρμανσης).
Μια «πρόβα» μπορούν να κάνουν τα νοικοκυριά τώρα που ενεργοποιήθηκαν τα νέα «διζωνικά» τιμολόγια. Αυτά δεν απαιτούν την εγκατάσταση «έξυπνων μετρητών», όπως συμβαίνει με τα πορτοκαλί τιμολόγια. Αξιοποιούν τα υφιστάμενα ρολόγια με το «νυχτερινό» και χωρίζουν τη χρέωση σε δύο ζώνες: τη φθηνή και την ακριβή. Είναι προφανές ότι όσο μεγαλύτερος όγκος κατανάλωσης γίνεται στις ώρες του φθηνού τιμολογίου, τόσο περισσότερο ξεφουσκώνει και ο συνολικός λογαριασμός.
Πηγή: kathimerini.gr
