Κυριακή 31 Αυγούστου 2025

Γιατί «κολλάμε» στα ίδια προβλήματα: Τι φταίει στις σχέσεις και πώς σπάει ο φαύλος κύκλος


   Κάθε ζευγάρι έχει συγκρούσεις, όμως όταν τα ίδια θέματα μένουν άλυτα, γεννιέται ένας φαύλος κύκλος απογοήτευσης και απόστασης. Ο ψυχολόγος...  
 
 
Ρόμπερτ Τάουμπερ επισημαίνει ότι η ικανότητα αποτελεσματικής επίλυσης διαφωνιών καθορίζει τη μακροχρόνια βιωσιμότητα της σχέσης, με τα οικονομικά να αποτελούν συχνή εστία έντασης λόγω διαφορετικών στάσεων και εμπειριών. Τα προβλήματα συχνά «κολλάνε» γιατί: (1) διαφωνούμε για το τι/ποιος είναι το πρόβλημα, (2) τσακωνόμαστε για τα γεγονότα, (3) μπερδεύουμε μέσα με σκοπούς, (4) μπλέκουμε σε αγώνα εξουσίας. Παράλληλα, πολλές σχέσεις δυσκολεύονται σε τρία κλασικά πεδία: επικοινωνία, αρνητικά συναισθήματα/τοξικά μοτίβα, μειωμένη σεξουαλική οικειότητα. Η έξοδος δεν είναι η «νίκη», αλλά η συνεργασία, η αποδοχή, ο σεβασμός και –όταν χρειάζεται– η βοήθεια ειδικού.

Όταν οι διαφωνίες μένουν άλυτες

Έρευνα που παρουσιάζει ο Ρόμπερτ Τάουμπερ δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο ένα ζευγάρι λύνει τις διαφωνίες του προβλέπει σε μεγάλο βαθμό την αντοχή της σχέσης στον χρόνο. Τα οικονομικά είναι συχνή αφορμή σύγκρουσης· όχι μόνο ως ποσά, αλλά ως διαφορετικές στάσεις και βιώματα. Αν δεν βρεθεί κοινό έδαφος, το ζευγάρι εγκλωβίζεται σε αδιέξοδο και η συναισθηματική απόσταση μεγαλώνει.

Τέσσερις λόγοι που «μπλοκάρουν» τη λύση
  • Διαφωνία για το τι/ποιος είναι το πρόβλημα. Όταν ο ένας «βλέπει» τον άλλον ως το πρόβλημα, η συζήτηση γίνεται αλληλοκατηγορία αντί για αναζήτηση λύσης.
  • Διαφωνία για τα γεγονότα. Η ένταση παραμορφώνει μνήμη και οπτική· ο καβγάς μετατρέπεται σε «ποιανού η εκδοχή είναι σωστή», που σπάνια οδηγεί μπροστά.
  • Σύγχυση μέσων και σκοπών. Ακόμη κι αν συμφωνούμε στον στόχο (π.χ. καλύτερη διαχείριση χρημάτων), κολλάμε στη μέθοδο: αυστηρός προϋπολογισμός ή ευελιξία;
  • Αγώνας εξουσίας. Όταν το ζητούμενο γίνεται «ποιος θα κερδίσει», ο συμβιβασμός βιώνεται ως ήττα και η λύση απομακρύνεται.
    Οι ειδικοί υπογραμμίζουν: η διέξοδος βρίσκεται στη συνεργασία, όχι στη «νίκη».

Τι σημαίνει «επιτυχημένη σχέση»

Η επιτυχημένη σχέση έχει αρμονία, αγάπη, αλληλοκατανόηση, αμοιβαίο σεβασμό, φιλία και κυρίως μέλλον. Αυτό απαιτεί προσωπική δουλειά και από τους δύο: κόπο, υπομονή, επιμονή. Όταν κάτι στον χαρακτήρα ή τη συμπεριφορά του άλλου μας δυσαρεστεί, το συνηθισμένο –να πιέσουμε να αλλάξει– στήνει μια εσφαλμένη δυναμική που τελικά καταπιέζει και τους δυο. Η πιο δύσκολη αλλά ουσιαστική κίνηση είναι η αποδοχή του άλλου όπως είναι, ξεκινώντας από την αυτογνωσία.

Οι αποσκευές που φέρνουμε

Κάθε σύντροφος κουβαλάει ασυνείδητες σκέψεις και πρότυπα από οικογενειακά μοντέλα ή προηγούμενες εμπειρίες. Γι’ αυτό και τα θέματα που εμφανίζονται είναι συχνά κοινά: επικοινωνία, οικονομικά, εμπιστοσύνη, σεξ, προτεραιότητες. Λύση υπάρχει, εφόσον υπάρχει αγάπη, σεβασμός, αλληλοκατανόηση.

1) Επικοινωνία: το μεγάλο «αγκάθι»
Η επικοινωνία δεν είναι «να μαντεύεις τι θέλω». Είναι ρητή έκφραση αναγκών με αμοιβαίο σεβασμό. Συχνά οι συγκρούσεις είναι συγκρούσεις αναγκών που ζητούν αναγνώριση. Χωρίς πλαίσια και ψυχραιμία, ένας μικρός καβγάς γίνεται «αλυσίδα» παλιών πληγών και η κλιμάκωση φέρνει ρήξη. Συμφωνία στο πώς μιλάμε και πότε σταματάμε βοηθά να μη χαθεί ο στόχος.

2) Όταν κυριαρχούν αρνητικά συναισθήματα
Αν νιώθετε διαρκώς μη αποδεκτοί, κριτικάρεστε για κάθε κίνηση ή ο άλλος βάζει πάντα το προσωπικό του συμφέρον πάνω από το κοινό, αναλογιστείτε τον ρόλο σας. Μιλήστε με δικούς σας ανθρώπους ή ειδικό ψυχικής υγείας και οριοθετήστε με ασφάλεια. Καμία μορφή βίας (λεκτική ή σωματική) δεν έχει θέση σε σχέση.

3) Μειωμένη οικειότητα και σεξ
Η καθημερινότητα «σβήνει» τον αυθορμητισμό. Η λύση δεν είναι να περιμένετε να «έρθει από μόνη της», αλλά να δημιουργήσετε το σκηνικό: συζήτηση για επιθυμίες, κοινές δραστηριότητες, τρυφερότητα, μικρές εκπλήξεις. Η οικειότητα είναι «ζωντανός οργανισμός»· αν δεν τη φροντίζεις, αργοσβήνει.

Μικρές στρατηγικές με μεγάλο αποτέλεσμα

  • Αποδοχή & βοήθεια: Ζητήστε στήριξη από τον/την σύντροφο χωρίς εγωισμό· όλα λύνονται με διάθεση και αγάπη.
  • Υγιής ανεξαρτησία: Κρατήστε προσωπική ταυτότητα (παρέες, οικονομικά) χωρίς μυστικοπάθεια ή αλόγιστες σπατάλες.
  • Λεξιλόγιο χωρίς απόλυτα: Αποφύγετε «πάντα/ποτέ».
  • Σεβασμός & αναγνώριση: «Ευχαριστώ», «μπράβο», αναγνώριση κόπου.
  • Μην κάνεις τον άλλον «σάκο του μποξ»: Τα ξεσπάσματα στους οικείους φθείρουν.
  • Όριο στη βία: Αν εμφανιστεί, φεύγετε και ζητάτε βοήθεια.

Το θέμα των σχέσεων γίνεται συχνά viral με παραδείγματα από την ποπ κουλτούρα, όμως το ζητούμενο δεν είναι η «τελειότητα»· είναι η κατεύθυνση. Αν «θέλεις πάντα να έχεις δίκιο, μάλλον θα ζήσεις μόνος». Αν θέλεις βαθιά, ουσιαστική σχέση, θα χρειαστεί να λυγίζεις όπου πρέπει και να συνεργάζεσαι.