Η πραγματικότητα είναι ότι χρειάζεται συνδυασμός νηφαλιότητας, εμπειρίας και… υποκριτικής
Η κίτρινη κάρτα είναι σαν μια προειδοποιητική κόρνα στον κόσμο του ποδοσφαίρου.
Δεν...
Δεν...
σε βγάζει εκτός μάχης, αλλά σε τοποθετεί σε ένα λεπτό σχοινί ισορροπίας, όπου κάθε κίνηση μπορεί να σε στείλει στο ντους πριν τη λήξη.
Από τη Βραζιλία μέχρι τη Γερμανία και την Ουαλία, οι εκφράσεις που περιγράφουν αυτή την κατάσταση είναι γλαφυρές: «περπάτημα σε τεντωμένο σκοινί», «κίνηση πάνω στην ξυριστική λεπίδα» και λοιπά. Όμως πίσω από τις μεταφορές κρύβεται μια αληθινή τέχνη: η ικανότητα να αποφεύγει ο ποδοσφαιριστής τη δεύτερη κίτρινη και συνεπώς την κόκκινη κάρτα. Είναι μια τέχνη που απαιτεί ψυχραιμία, στρατηγική, γνώση των ψυχολογικών τακτικών και συχνά λίγη τύχη.
Οι διαιτητές γνωρίζουν το παιχνίδι
Οι διαιτητές, φυσικά, γνωρίζουν το παιχνίδι. Όπως έχει παραδεχτεί ο Γκράχαμ Σκοτ, πρώην ρέφερι της Premier League, το χρονικό σημείο παίζει μεγάλο ρόλο: αν πάρεις την πρώτη κίτρινη στο 15ο λεπτό και αμέσως μετά κάνεις νέο σκληρό μαρκάρισμα, είναι σαν να αδιαφορείς για την προειδοποίηση. Αν όμως το δεύτερο φάουλ έρθει πολύ αργότερα, η αίσθηση είναι ότι ο παίκτης έχει κατανοήσει το μήνυμα και απλώς «του ξέφυγε» η φάση.
Πιο επιεικής με εκείνον που δείχνει ευπρέπεια
Παίζει επίσης ρόλο η συμπεριφορά. Ένα βλέμμα συγγνώμης, μια χειρονομία σεβασμού, η απουσία γκρίνιας προς τον διαιτητή μπορεί να γείρουν την απόφαση υπέρ σου. Ο ρέφερι, όπως κάθε άνθρωπος, είναι πιο επιεικής με εκείνον που δείχνει ευπρέπεια από ό,τι με τον φωνακλά που τον προκαλεί σε κάθε σφύριγμα.
Κάποιοι ποδοσφαιριστές έχουν χτίσει καριέρα πάνω σε αυτή τη λεπτή ισορροπία. Ο Τζέιμς Ταρκόφσκι της Έβερτον έσπασε πριν από μερικά 24ωρα το ρεκόρ της Premier League με 63 κίτρινες κάρτες χωρίς ποτέ να αντικρίσει κόκκινη. Δεν είναι ότι δεν αποβλήθηκε ποτέ στην καριέρα του – είχε τρεις αποβολές στις μικρότερες κατηγορίες με Μπρέντφορντ και Όλνταμ – αλλά στο κορυφαίο επίπεδο έμαθε πώς να επιβιώνει.
Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η περίπτωση του Γουίλ Χιουζ της Κρίσταλ Πάλας. Με 86 κίτρινες κάρτες στο ενεργητικό του, έχει γίνει παράδειγμα παίκτη που ξέρει πότε να κάνει το «επαγγελματικό φάουλ» και πότε να αποσύρεται διακριτικά. Ο ίδιος παραδέχεται ότι πολλές φορές είναι αναπόφευκτο: όταν παίζεις κόντρα σε ποδοσφαιριστές κορυφαίας κλάσης, θα υπάρξουν στιγμές που χρειάζεται να τους σταματήσεις με κάθε τρόπο. Αλλά εκεί μπαίνει και η διαχείριση του προπονητή.
Ο Όλιβερ Γκλάσνερ, για παράδειγμα, έχει την οξυδέρκεια να τον αντικαθιστά στο δεύτερο ημίχρονο όταν βλέπει ότι κινδυνεύει. Έτσι, το βάρος της δεύτερης κάρτας γίνεται πιο ελαφρύ.
Να δείχνεις ότι σέβεσαι τους κανόνες ενώ παίζεις στα όριά τους
Υπάρχουν βέβαια και μορφές που μοιάζουν να γεννήθηκαν για να κινούνται μονίμως στην… κόψη του ξυραφιού. Ο Κόρι Έβανς, πρώην μέσος των Σάντερλαντ, Μπλάκμπερν και Όλνταμ, έχει 93 κίτρινες κάρτες και ούτε μία αποβολή σε ολόκληρη την καριέρα του στις επαγγελματικές κατηγορίες. Αν υπολογίσει κανείς ότι οι περισσότερες κάρτες ήρθαν περίπου στο 60ό λεπτό, σημαίνει ότι πέρασε πάνω από 2.700 λεπτά – το ισοδύναμο μισής σεζόν – με την απειλή της αποβολής, χωρίς ποτέ να λυγίσει. Ο ίδιος το βλέπει με χιούμορ: δεν ξέρει αν είναι κατόρθωμα ή κατάρα. Παραδέχεται όμως ότι χρειάζεται «ψυχολογικές τακτικές» και, κυρίως, καλή σχέση με τον διαιτητή. Να ξέρεις πώς να μιλήσεις, πώς να κερδίσεις χρόνο, πώς να δείχνεις ότι σέβεσαι τους κανόνες ενώ παίζεις στα όριά τους.
Η Γερμανία έχει τις δικές της φιγούρες στον τομέα αυτό. Ο Φρανκ Γκράινερ, αμυντικός της Μπουντεσλίγκα για 15 σεζόν, είδε κίτρινη σε πάνω από το ένα τέταρτο των συμμετοχών του, αλλά αποβλήθηκε μόλις μία φορά, και αυτή σε ερασιτεχνικό αγώνα. Κι αν αυτό φαίνεται σπάνιο, ο Μίρκο Βοτάβα πήγε ακόμα παραπέρα: σε 25 χρόνια καριέρας, με 104 κίτρινες κάρτες, δεν αντίκρισε ποτέ κόκκινη.
Ένας «μάστορας του ξυραφιού», όπως αποκαλείται στην ποδοσφαιρική ορολογία, που έβλεπε το ποδόσφαιρο ως φιλοσοφία ζωής. «Αν δεν υπήρχε ποδόσφαιρο, θα έπρεπε να το εφεύρουν για μένα», είχε πει. Στο ερώτημα ποιο ήταν το μυστικό του, η απάντηση ήταν αποστομωτικά απλή: «Προσπαθούσα να πάρω την μπάλα χωρίς να κάνω φάουλ». Στην ουσία, ο Βοτάβα ενσάρκωσε την καθαρότερη εκδοχή της τέχνης: να παίζεις σκληρά, αλλά τίμια, να ισορροπείς ανάμεσα στο αναγκαίο μαρκάρισμα και στην αποφυγή της τιμωρίας.
Αυτό το παιχνίδι ισορροπίας δεν είναι απλώς τεχνικό
Αυτό το παιχνίδι ισορροπίας δεν είναι απλώς τεχνικό. Είναι και ψυχολογικό. Ο παίκτης που ξέρει να κρύβεται λίγο μετά από μια κάρτα, να αποφεύγει τις προστριβές, να διαλέγει πότε θα ρισκάρει ξανά, μοιάζει να κατέχει μια ιδιαίτερη νοημοσύνη του παιχνιδιού. Ορισμένοι το λένε «ποδοσφαιρικό ένστικτο». Άλλοι το βλέπουν ως στρατηγική επιβίωσης σε ένα άθλημα που μετράει κάθε λεπτό.
Η πραγματικότητα είναι ότι χρειάζεται συνδυασμός νηφαλιότητας, εμπειρίας και… υποκριτικής. Να κάνεις ένα φάουλ που φαίνεται μικρό, να πέσεις κι εσύ κάτω για να δείξεις ότι δεν υπήρχε πρόθεση, να υψώσεις τα χέρια σου σε κίνηση αθωότητας. Αυτές είναι οι λεπτομέρειες που σώζουν καριέρες από την πρόωρη αποχώρηση σε κρίσιμα ματς.
Το ενδιαφέρον είναι ότι σε όλο τον κόσμο οι οπαδοί και οι σχολιαστές έχουν διαφορετικούς τρόπους να περιγράψουν αυτή τη λεπτή κατάσταση. Αλλά το νόημα είναι κοινό: ένας ποδοσφαιριστής με κίτρινη κάρτα κουβαλάει ένα βάρος που επηρεάζει όχι μόνο τον ίδιο αλλά και την ομάδα του. Κι όταν αυτός ο παίκτης καταφέρνει να ολοκληρώσει τον αγώνα χωρίς αποβολή, κερδίζει έναν ιδιαίτερο σεβασμό. Δεν πρόκειται μόνο για ατομικό κατόρθωμα, αλλά για συμβολή στη συλλογική μάχη. Το να ξέρεις πώς να μην πάρεις τη δεύτερη κίτρινη είναι, με έναν τρόπο, τόσο σημαντικό όσο το να ξέρεις να σκοράρεις το νικητήριο γκολ.
Η τέχνη της αποφυγής της κόκκινης κάρτας είναι ένας αόρατος άθλος, που δεν καταγράφεται στις στατιστικές με την ίδια αίγλη όπως τα γκολ ή οι ασίστ, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής. Σε ένα άθλημα που κινείται ανάμεσα στη δύναμη και την ακρίβεια, στη σύγκρουση και την τεχνική, εκείνοι που χορεύουν στην κόψη της λεπίδας δίχως να πέφτουν αφήνουν πίσω τους μια παράξενη, σιωπηλή κληρονομιά.
Είναι οι «μάστορες του ξυραφιού», οι ακροβάτες των κίτρινων καρτών, που μας θυμίζουν ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο το παιχνίδι των γκολ, αλλά και των λεπτομερειών που κρατούν την ισορροπία ζωντανή
Από τη Βραζιλία μέχρι τη Γερμανία και την Ουαλία, οι εκφράσεις που περιγράφουν αυτή την κατάσταση είναι γλαφυρές: «περπάτημα σε τεντωμένο σκοινί», «κίνηση πάνω στην ξυριστική λεπίδα» και λοιπά. Όμως πίσω από τις μεταφορές κρύβεται μια αληθινή τέχνη: η ικανότητα να αποφεύγει ο ποδοσφαιριστής τη δεύτερη κίτρινη και συνεπώς την κόκκινη κάρτα. Είναι μια τέχνη που απαιτεί ψυχραιμία, στρατηγική, γνώση των ψυχολογικών τακτικών και συχνά λίγη τύχη.
Οι διαιτητές γνωρίζουν το παιχνίδι
Οι διαιτητές, φυσικά, γνωρίζουν το παιχνίδι. Όπως έχει παραδεχτεί ο Γκράχαμ Σκοτ, πρώην ρέφερι της Premier League, το χρονικό σημείο παίζει μεγάλο ρόλο: αν πάρεις την πρώτη κίτρινη στο 15ο λεπτό και αμέσως μετά κάνεις νέο σκληρό μαρκάρισμα, είναι σαν να αδιαφορείς για την προειδοποίηση. Αν όμως το δεύτερο φάουλ έρθει πολύ αργότερα, η αίσθηση είναι ότι ο παίκτης έχει κατανοήσει το μήνυμα και απλώς «του ξέφυγε» η φάση.
Πιο επιεικής με εκείνον που δείχνει ευπρέπεια
Παίζει επίσης ρόλο η συμπεριφορά. Ένα βλέμμα συγγνώμης, μια χειρονομία σεβασμού, η απουσία γκρίνιας προς τον διαιτητή μπορεί να γείρουν την απόφαση υπέρ σου. Ο ρέφερι, όπως κάθε άνθρωπος, είναι πιο επιεικής με εκείνον που δείχνει ευπρέπεια από ό,τι με τον φωνακλά που τον προκαλεί σε κάθε σφύριγμα.
Κάποιοι ποδοσφαιριστές έχουν χτίσει καριέρα πάνω σε αυτή τη λεπτή ισορροπία. Ο Τζέιμς Ταρκόφσκι της Έβερτον έσπασε πριν από μερικά 24ωρα το ρεκόρ της Premier League με 63 κίτρινες κάρτες χωρίς ποτέ να αντικρίσει κόκκινη. Δεν είναι ότι δεν αποβλήθηκε ποτέ στην καριέρα του – είχε τρεις αποβολές στις μικρότερες κατηγορίες με Μπρέντφορντ και Όλνταμ – αλλά στο κορυφαίο επίπεδο έμαθε πώς να επιβιώνει.
Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η περίπτωση του Γουίλ Χιουζ της Κρίσταλ Πάλας. Με 86 κίτρινες κάρτες στο ενεργητικό του, έχει γίνει παράδειγμα παίκτη που ξέρει πότε να κάνει το «επαγγελματικό φάουλ» και πότε να αποσύρεται διακριτικά. Ο ίδιος παραδέχεται ότι πολλές φορές είναι αναπόφευκτο: όταν παίζεις κόντρα σε ποδοσφαιριστές κορυφαίας κλάσης, θα υπάρξουν στιγμές που χρειάζεται να τους σταματήσεις με κάθε τρόπο. Αλλά εκεί μπαίνει και η διαχείριση του προπονητή.
Ο Όλιβερ Γκλάσνερ, για παράδειγμα, έχει την οξυδέρκεια να τον αντικαθιστά στο δεύτερο ημίχρονο όταν βλέπει ότι κινδυνεύει. Έτσι, το βάρος της δεύτερης κάρτας γίνεται πιο ελαφρύ.
Να δείχνεις ότι σέβεσαι τους κανόνες ενώ παίζεις στα όριά τους
Υπάρχουν βέβαια και μορφές που μοιάζουν να γεννήθηκαν για να κινούνται μονίμως στην… κόψη του ξυραφιού. Ο Κόρι Έβανς, πρώην μέσος των Σάντερλαντ, Μπλάκμπερν και Όλνταμ, έχει 93 κίτρινες κάρτες και ούτε μία αποβολή σε ολόκληρη την καριέρα του στις επαγγελματικές κατηγορίες. Αν υπολογίσει κανείς ότι οι περισσότερες κάρτες ήρθαν περίπου στο 60ό λεπτό, σημαίνει ότι πέρασε πάνω από 2.700 λεπτά – το ισοδύναμο μισής σεζόν – με την απειλή της αποβολής, χωρίς ποτέ να λυγίσει. Ο ίδιος το βλέπει με χιούμορ: δεν ξέρει αν είναι κατόρθωμα ή κατάρα. Παραδέχεται όμως ότι χρειάζεται «ψυχολογικές τακτικές» και, κυρίως, καλή σχέση με τον διαιτητή. Να ξέρεις πώς να μιλήσεις, πώς να κερδίσεις χρόνο, πώς να δείχνεις ότι σέβεσαι τους κανόνες ενώ παίζεις στα όριά τους.
Η Γερμανία έχει τις δικές της φιγούρες στον τομέα αυτό. Ο Φρανκ Γκράινερ, αμυντικός της Μπουντεσλίγκα για 15 σεζόν, είδε κίτρινη σε πάνω από το ένα τέταρτο των συμμετοχών του, αλλά αποβλήθηκε μόλις μία φορά, και αυτή σε ερασιτεχνικό αγώνα. Κι αν αυτό φαίνεται σπάνιο, ο Μίρκο Βοτάβα πήγε ακόμα παραπέρα: σε 25 χρόνια καριέρας, με 104 κίτρινες κάρτες, δεν αντίκρισε ποτέ κόκκινη.
Ένας «μάστορας του ξυραφιού», όπως αποκαλείται στην ποδοσφαιρική ορολογία, που έβλεπε το ποδόσφαιρο ως φιλοσοφία ζωής. «Αν δεν υπήρχε ποδόσφαιρο, θα έπρεπε να το εφεύρουν για μένα», είχε πει. Στο ερώτημα ποιο ήταν το μυστικό του, η απάντηση ήταν αποστομωτικά απλή: «Προσπαθούσα να πάρω την μπάλα χωρίς να κάνω φάουλ». Στην ουσία, ο Βοτάβα ενσάρκωσε την καθαρότερη εκδοχή της τέχνης: να παίζεις σκληρά, αλλά τίμια, να ισορροπείς ανάμεσα στο αναγκαίο μαρκάρισμα και στην αποφυγή της τιμωρίας.
Αυτό το παιχνίδι ισορροπίας δεν είναι απλώς τεχνικό
Αυτό το παιχνίδι ισορροπίας δεν είναι απλώς τεχνικό. Είναι και ψυχολογικό. Ο παίκτης που ξέρει να κρύβεται λίγο μετά από μια κάρτα, να αποφεύγει τις προστριβές, να διαλέγει πότε θα ρισκάρει ξανά, μοιάζει να κατέχει μια ιδιαίτερη νοημοσύνη του παιχνιδιού. Ορισμένοι το λένε «ποδοσφαιρικό ένστικτο». Άλλοι το βλέπουν ως στρατηγική επιβίωσης σε ένα άθλημα που μετράει κάθε λεπτό.
Η πραγματικότητα είναι ότι χρειάζεται συνδυασμός νηφαλιότητας, εμπειρίας και… υποκριτικής. Να κάνεις ένα φάουλ που φαίνεται μικρό, να πέσεις κι εσύ κάτω για να δείξεις ότι δεν υπήρχε πρόθεση, να υψώσεις τα χέρια σου σε κίνηση αθωότητας. Αυτές είναι οι λεπτομέρειες που σώζουν καριέρες από την πρόωρη αποχώρηση σε κρίσιμα ματς.
Το ενδιαφέρον είναι ότι σε όλο τον κόσμο οι οπαδοί και οι σχολιαστές έχουν διαφορετικούς τρόπους να περιγράψουν αυτή τη λεπτή κατάσταση. Αλλά το νόημα είναι κοινό: ένας ποδοσφαιριστής με κίτρινη κάρτα κουβαλάει ένα βάρος που επηρεάζει όχι μόνο τον ίδιο αλλά και την ομάδα του. Κι όταν αυτός ο παίκτης καταφέρνει να ολοκληρώσει τον αγώνα χωρίς αποβολή, κερδίζει έναν ιδιαίτερο σεβασμό. Δεν πρόκειται μόνο για ατομικό κατόρθωμα, αλλά για συμβολή στη συλλογική μάχη. Το να ξέρεις πώς να μην πάρεις τη δεύτερη κίτρινη είναι, με έναν τρόπο, τόσο σημαντικό όσο το να ξέρεις να σκοράρεις το νικητήριο γκολ.
Η τέχνη της αποφυγής της κόκκινης κάρτας είναι ένας αόρατος άθλος, που δεν καταγράφεται στις στατιστικές με την ίδια αίγλη όπως τα γκολ ή οι ασίστ, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής. Σε ένα άθλημα που κινείται ανάμεσα στη δύναμη και την ακρίβεια, στη σύγκρουση και την τεχνική, εκείνοι που χορεύουν στην κόψη της λεπίδας δίχως να πέφτουν αφήνουν πίσω τους μια παράξενη, σιωπηλή κληρονομιά.
Είναι οι «μάστορες του ξυραφιού», οι ακροβάτες των κίτρινων καρτών, που μας θυμίζουν ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο το παιχνίδι των γκολ, αλλά και των λεπτομερειών που κρατούν την ισορροπία ζωντανή
